Cớm áo gạo tiền – Chương 13

Tg Antoni Phenix

Có đủ giấy tờ hợp lệ rồi, An chuyển từ Bratislava lên Praha sinh sống.

Tiền thì ít, lại lạ nước lạ cái…vì vậy cuộc sống trước mắt của An tương đối khó khăn vất vả. Anh phải ổn định từ chỗ ăn đến chỗ ở. Nhà cửa thì anh đã thuê xong rồi nhưng chưa có một tí đồ đạc gì cả. An chỉ muốn mua sắm những đồ dùng tối thiểu thôi, vì tính anh cũng tiết kiệm và anh cũng thích lối sống tối giản của người Nhật bản.

Tình hình kinh tế của Tiệp khắc vào những năm 1989, 1990 rất là tồi tệ. Tình hình chính trị còn thảm hại hơn. Người dân đều cảm thấy có cái gì đó rất quan trọng sắp sửa xảy ra…

Việc những Đảng phái xuất phát từ công đoàn Đoàn Kết (Solidarnść) lên nắm quyền ở Ba lan ảnh hưởng trực tiếp đến Tiệp khắc rất nhiều. Những tổ chức công đoàn ʇ⚡︎ự do được thành lập ở khắp các nhà máy, xí nghiệp. Ngay trong những cơ quan công quyền cũng có những công đoàn mới xuất hiện. Những Đảng phái chính trị đăng ký hoạt động.

Ban đầu các cơ quan công quyền cố tình không duyệt những đăng ký hoạt động mới. Nhưng các Đảng phái cứ bắt đầu hoạt động dè chừng và nghe ngóng phản ứng của chính quyền…

Trước tình hình kinh tế và chính trị như vậy, các cơ quan đều có ngân sách được ρhâп bố rất hạn hẹp. Viện Hàn lâm khoa học Tiệp khắc cũng không ngoại lệ.

An vẫn quyết định đến gặp giáo sư Zeman để xin học bổng toàn phần.

– Xin chào giáo sư Zeman.

– Chào cậu An ! Từ nay cậu cứ gọi tớ là Bogdan nhé. Tớ chỉ hơn cậu có vài tuổi thôi. Tớ cũng là sinh viên của thầy Szafir nhưng không bảo vệ luận án tiến sĩ ở chỗ thầy Szafir.

– Em nghe giáo sư Szafir nói ông bảo vệ tiến sĩ rất xuất sắc về lý thuyết tai biến ở Paris cơ mà?

– Đúng là tớ bảo vệ doctor habilitation ở Pháp. Tớ nhắc lại ở đây không có ai là ông là ngài cả. Ta xưng hô như đồng nghiệp thôi. OK?

– Vâng. Em muốn nhờ giáo sư xin cho em cái học bổng toàn phần.

– An à ! Tớ cũng rất cố gắng nhưng tình hình kinh tế hiện nay rất khó khăn. Khả năng xin được gần như bằng không. Tớ rất hiểu cậu, không biết cậu sẽ lấy cái gì để sống đây? Có một cách giải quyết nhưng khá vất vả mà tiền lại không được nhiều.

– Em sẽ cố gắng.

– Kể cả cậu rất cố gắng nhưng cũng chưa chắc đã đủ sống! Cậu có muốn tham gia một số đề án và ăn theo tiền thưởng grant khoa học không ?

– Vâng ! Em đồng ý tham gia.

Các tiền thưởng grant không được bao nhiêu. Xin được một việc làm công ăn lương mà chỉ làm với một nửa thời gian thì càng không đủ tiền sống. Vậy lấy đâu ra tiền mà gửi về cho vợ con?

An tính chuyện phải đi buôn nhưng không biết bắt đầu từ đâu? Buôn bán thì phải có vốn, mà vốn của An chỉ có chưa đầy 500 đô thì ít quá.
Quan trọng là buôn phải có bạn, bán phải có phường. Vậy ai là người muốn kết hợp làm ăn với anh bây giờ?

Phương án kiếm tiền khả thi nhất lúc bấy giờ đối với An là đi làm cửu vạn. Cửu vạn xuyên quốc gia. Gọi là cửu vạn chứ cũng không phải khuân vác nặng nhọc gì nhiều đâu.

Công việc của người cửu vạn là khuân theo một bộ máy tính bàn lên tàu hỏa ngồi từ Praha sang Matxcova. Cái máy tính thời đó tương đối nặng nề và cồng kềnh, bao gồm mấy cái thùng carton đựng các bộ phận của máy tính như đầu máy, màn hình, bàn phim…Đến Matxcova sẽ có người ra đón ngay tại sân ga.

Việc này rất thích hợp với An vì anh có hộ chiếu công vụ, đồng thời anh lại nói được tiếng Nga trôi chảy.

Tiền công các ông chủ trả là rất khá, khoảng từ 150 đến 200 đô la. Thời đó ai có hộ chiếu công vụ là rất thích hợp cho việc đi lại qua biên giới.

Tuy xét về mặt lý thuyết là như vậy, nhưng An cũng phải tìm cách xin xỏ để có được một “soái ca “ nào đó cho đi cửu vạn chuyến đầu tiên. Chuyến đầu tiên làm tốt thì các chuyến sau sẽ thuận lợi hơn nhiều .

Rất may là An đã gặp được Thành. Thành tuy chưa phải là soái nhưng Thành lại là đệ ʇ⚡︎ử của anh Vi beo, một soái lớn bấy giờ.

Thành kém An ba tuổi, sang Praha làm nghiên cứu sinh chuyên ngành điện ʇ⚡︎ử. An quen Thành từ hồi ở Việt Nam khi An đi dạy cho bạn bè cách ᵭάпҺ bài bridz và poker.

Thành giới thiệu An đi cửu vạn cho anh Vi beo. Chuyến đi cửu vạn đầu tiên của An diễn ra rất thuận buồm xuôi gió.

An không phải làm cái gì, chỉ việc ngồi chơi tгêภ tầu hỏa khoảng 3 tiếng đến biên giới. Làm thủ tục xuất cảnh khỏi Tiệp khắc. Sau đó làm thủ tục nhập cái khẩu máy tính vào Liên Xô, trả thuế nhập khẩu xong thế là hết việc.

Cả quãng đường từ biên giới về đến Matxcova rất dài, An ngồi tгêภ tầu ngắm cảnh qua ô cửa sổ. Chơi chán thì ngồi ngủ gà ngủ gật, không còn việc gì mà làm. An đi cửu vạn không kết hợp buôn thêm cái gì nữa, chỉ quan tâm đến làm việc của chủ giao sao cho tốt nhất.

Hải quan Liên Xô nhờ An phiên ᴅịcҺ hộ cho mấy người cùng đi cửu vạn. Khi khai tờ giấy hải quan tiền đô mang vào Liên Xô, An nghĩ ngay đến việc cầm tiền đô của mọi người đóng thuế gộp lại rồi ghi tên của An mang đô vào Liên Xô. Sau đó đem đổi ra rubel rồi mới đi đóng thuế giúp mọi người. Mấy người đi cửu vạn cùng, ai cũng được chủ giao cho đủ số tiền đô đề đóng thuế. Họ không quan tâm đến việc khai mang ngoại tệ hay mang Rubel vào Liên Xô…vì nó chẳng đáng là bao nhiêu ! Nhưng đối với An gộp vào thì sẽ được nhiều hơn.

An khai chung tiền đô của mấy người vào một tờ khai mang tên An. Biết đâu khi cần, anh có thể mang ngoại tệ về Tiệp khắc thoải mái.

Cái lợi trước mắt thì chưa có, vì An làm gì có tiền mà đem về. Anh tính sẵn để khi mình nào có đủ vốn thì sẽ ʇ⚡︎ự mua máy tính ᵭάпҺ sang Liên xô, ʇ⚡︎ự bán và ʇ⚡︎ự mình cầm tiền về…chắc chắn sẽ lãi hơn.

An còn có thể cầm hộ một số tiền cho các ông chủ hàng về, họ sẽ trả thêm % tiền công nữa. Chuyến sau lượt quay về Praha, An đã cầm hộ Vi beo 6 ngàn đô và được trả công là 120 đô. Tiền công cửu vạn được trả là 150 đô. Tổng cộng chuyến đó được 270 đô. Số tiền đó là rất lớn, nó bằng già nửa số tiền của An đem từ trong nước sang .

Nhưng đi cửu vạn chuyên nghiệp một tuần cũng chỉ được hai chuyến là nhiều, có khi còn không được. Sức người có hạn, An có thể đi cửu vạn như thế mãi được đâu? Anh còn phải dành thời gian đến Viện toán làm việc với giáo sư Zeman nữa…

Phải nghĩ phương pháp tối ưu hơn. Lượt đi thì tàu hỏa, lượt về tại sao không về bằng máy bay? Mà sao lại không bay hai chiều? Các câu hỏi được An đặt ra và ʇ⚡︎ự tìm lời giải.

Tính toán là như vậy, nhưng thực hiện hoàn toàn không đơn giản. Có soái ca nào lại đồng ý mua vé máy bay cho cửu vạn đi không? Từ Don 5 là địa điểm mà các máy tính được tập kết đến, đi ra sân bay Semerechievo khá xa, có đến 25km hoặc hơn . Mua vé máy bay trước thì chắc chắn các chủ hàng không đồng ý rồi. Còn khi sang đến nơi mà mua vé máy bay về ngay thì làm gì có chỗ bay ?

Cứ cho là An tìm cách giải quyết được các vấn đề tгêภ nhưng cũng có đâu nhiều ông chủ họ thuê ? Mà nhiều khi chủ cần thuê An đi cửu vạn lại trùng với ngày anh làm việc với giáo sư Zeman thì cũng không đi được…

Lực lượng xin đi cửu vạn ngày một đông, cuộc tranh giành những suất đi của những người cửu vạn là không thể tránh khỏi. Tiền công trả cho cửu vạn ngày càng thấp hơn, bị giảm xuống chỉ còn khoảng 100 đô một chuyến.

Nghĩ mà chán, nhưng An biết làm cái gì ra tiền bây giờ? Thôi thì trước mắt cứ phải tìm mọi cách đi cửu vạn càng nhiều càng tốt.

Anh cũng nghĩ đến chuyện khi mình có nhiều vốn hơn thì sẽ ᵭάпҺ hàng. Đánh hàng sang Matxcova thì còn khó hơn đi cửu vạn nhiều lần, An không biết bắt đầu từ đâu?

Anh nhằm đến các người quen ở Praha đã có tiền có của…để nhờ vả. Thời đó người ta gọi là đi đầu quân cho các soái.

An tính sẽ tìm đến soái Duy là đồng nghiệp, soái Hấn là đồng liêu và soái Bát là đồng hương. Đó là kế hoạch dài hạn của vài tháng nữa, chứ trước mắt An tập trung vào nghề cửu vạn.