Thấy anh thanh niên phụ hồ ngày nào cũng xin cơm thừa ở quán mang về. Bà chủ quán đi theo và chứng kiến một cảnh khiến bà chết lặng…

Quán cơm bình dân của bà Năm nằm ngay góc ngã tư, nơi xe cộ qua lại tấp nập suốt cả ngày. Quán không lớn, chỉ vài ba bộ bàn ghế nhựa cũ kỹ, nhưng lúc nào cũng đông khách. Cơm ngon, canh đậm đà, quan trọng nhất là cái tình của bà chủ luôn khiến người ta cảm thấy ấm lòng.

Mỗi ngày, cứ khoảng 11 giờ trưa, giữa dòng người tấp nập đổ về quán, có một anh thanh niên mặc đồ phụ hồ bụi bặm, mặt mũi lấm lem xi măng. Anh không vào quán gọi món như mọi người, mà đứng nép ở một góc, chờ đến khi khách vãn, mới rụt rè tiến đến, khẽ hỏi:

– Dì Năm ơi, bữa nay còn cơm thừa không dì?

Ban đầu bà Năm hơi khó chịu. Cơm thừa vốn để cho mấy con chó ở sau nhà hoặc đổ bỏ, chứ ai lại xin về ăn? Nhưng nhìn bộ dạng khắc khổ, ánh mắt thật thà của anh, bà mềm lòng:

– Có. Chờ chút đi, dì lấy cho.

Thế là ngày nào cũng vậy, bà Năm chắt lọc những phần cơm còn ăn được – đôi khi là ít canh, chút thịt kho – gói gọn trong hộp xốp rồi đưa cho anh. Anh luôn cúi đầu cảm ơn, rồi nhanh chóng rời đi.

Có lần, bà Năm đưa thêm trái chuối chín, anh từ chối:

– Dạ thôi, con chỉ xin phần cơm thừa thôi. Ăn ké vậy là con mừng lắm rồi.

Bà Năm ngạc nhiên nhưng không hỏi thêm. Anh thanh niên không nói nhiều, ăn mặc tồi tàn, nhưng lễ phép và có phần tự trọng hiếm thấy. Gặp ai trong quán cũng chào hỏi đàng hoàng. Dần dà, bà Năm quen với sự có mặt của anh như một phần trong nhịp sống thường nhật.

Một hôm, trời mưa tầm tã. Quán thưa khách hơn thường lệ. Bà Năm vừa dọn dẹp vừa nghĩ: “Chắc nay ảnh không tới đâu”. Nhưng đúng lúc đó, dáng anh thanh niên lại xuất hiện ở ngõ, áo mưa tạm bằng bao ni lông, người ướt sũng.

– Dì Năm… bữa nay có còn gì không ạ?

Bà Năm gật đầu, xúc động:

– Có, con vô ngồi nghỉ chút, dì lấy cho.

Anh lắc đầu:

– Dạ thôi, ướt nhẹp, con không dám vô đâu, đứng đây chờ cũng được.

Bà Năm đưa cơm ra, rồi nhìn theo bóng anh lầm lũi khuất dần trong màn mưa, lòng chợt thắt lại.

Sáng hôm sau, bà Năm quyết định theo dõi anh. Không phải vì nghi ngờ, mà bởi một phần tò mò, một phần… có điều gì đó khiến bà trăn trở.

Anh không đi xa, chỉ vòng qua mấy con hẻm ngoằn ngoèo rồi dừng lại trước căn nhà xập xệ. Tường loang lổ, mái tôn gỉ sét. Anh mở cửa, bước vào. Bà Năm ghé mắt nhìn – và rồi bà chết lặng.

Trong căn phòng nhỏ tối om, có một bé gái đang ngồi trên giường. Đôi chân co quắp, cơ thể gầy gò, ánh mắt sáng lên khi thấy anh:

– Anh Hai về rồi!

Anh thanh niên cười, đưa hộp cơm ra:

– Hôm nay có cá kho em thích nè!

Anh ngồi xuống, đút từng muỗng cơm cho em gái, tay nhẹ nhàng lau miệng em bằng chiếc khăn đã sờn cũ. Em bé ăn ngon lành, còn anh chỉ ngồi nhìn, không ăn lấy một miếng.

Bà Năm quay lưng đi, nước mắt chảy dài trên má.

**

Từ hôm đó, bà Năm thay đổi. Bà không cho anh cơm thừa nữa – mà gói phần ăn như những người khách khác, đầy đủ canh, mặn, thêm trái cây tráng miệng. Anh nhận ra sự khác lạ, định từ chối, bà chỉ nói:

– Cơm hôm nay… dì nấu dư. Cho con ăn giúp, không thì phí.

Anh bối rối nhưng vẫn nhận, vẫn cúi đầu cảm ơn.

Mỗi ngày, bà Năm đều để dành một phần đặc biệt, dặn con cháu:

– Phần này để riêng, đừng ai đụng.

Rồi đến giờ, bà lại đưa tận tay anh thanh niên.

**

Có lần, bà hỏi chuyện:

– Nhà con còn ai nữa không?

Anh ngập ngừng:

– Dạ… chỉ còn con với em. Ba mẹ mất hết rồi.

– Em con bị sao vậy?

– Nó bị sốt bại liệt từ nhỏ. Không đi lại được, con không dám để nó ở đâu nên thuê cái phòng trọ đó. Ban ngày đi làm, trưa ghé về đút cơm, chiều về sớm chăm nó. Con không học hành gì, nên chỉ phụ hồ thôi, ngày nào có việc thì có cơm ăn.

Bà Năm lặng người. Người ta thường nhìn những phận đời lam lũ và chỉ thấy đó là nghèo khó. Nhưng bên trong là cả một câu chuyện dài, chứa chan yêu thương, hy sinh và nhân phẩm.

**

Một chiều nọ, anh không đến.

Rồi hôm sau nữa, cũng không.

Bà Năm thấy lạ, trong lòng bồn chồn. Bà nhờ người quen gần khu trọ tìm giúp, thì được biết anh bị tai nạn lao động, hiện đang nằm viện.

Bà đến thăm. Anh nằm đó, chân bó bột, mặt xanh xao nhưng vẫn cố gượng cười:

– Con không sao, mai là ra viện được rồi.

– Em con ai lo?

– Dạ con nhờ cô hàng xóm qua trông giùm, mà con cũng lo quá…

Bà Năm ngồi bên giường, khẽ nắm tay anh:

– Không sao đâu. Từ giờ, có gì con cứ nói với dì.

Từ hôm đó, bà Năm không chỉ lo cơm trưa, mà còn gửi thêm ít tiền, nhờ người chăm sóc bé gái. Khi anh lành chân, bà ngỏ ý:

– Dì có người quen cần người phụ việc, nhẹ nhàng hơn phụ hồ. Con có muốn làm không?

Anh rưng rưng gật đầu.

**

Thời gian trôi, anh thanh niên giờ đã làm việc ở một cửa hàng vật liệu xây dựng nhỏ, công việc ổn định. Em gái anh – bé Linh – được bà Năm đưa đến trung tâm từ thiện có chuyên môn, được tập vật lý trị liệu. Mỗi lần thấy em được ngồi xe lăn ra ngoài chơi, anh lại mừng rỡ như trẻ nhỏ.

Có lần, anh nói với bà Năm:

– Dì biết không, hồi đó con chỉ mong có một bữa cơm nóng cho em. Con đi xin không phải vì đói, mà vì không muốn nó nhịn. Con sợ nó buồn, tủi thân.

Bà Năm cười, vỗ vai anh:

– Dì biết. Nhưng con không cần phải lo nhiều nữa. Đời còn dài, mà lòng người đâu phải ai cũng lạnh lùng.

Anh cúi đầu, rơi nước mắt.

**

Nhiều năm sau, quán cơm của bà Năm vẫn đông khách. Nhưng giờ có thêm một điểm đặc biệt: một chiếc tủ nhỏ ghi dòng chữ “Cơm yêu thương – Ai cần cứ lấy”. Mỗi ngày, có vài hộp cơm để sẵn đó, dành cho những người kém may mắn.

Và mỗi sáng, người lo chuẩn bị những phần cơm ấy – không ai khác – chính là anh thanh niên năm nào, giờ đã là người đàn ông vững vàng, mạnh mẽ.

Bên cạnh anh, bé Linh – nay đã là cô gái nhỏ tươi tắn, đang cười vui với bà Năm, người mà hai anh em gọi là “Mẹ Năm” từ rất lâu rồi.

TDN – Sưu tầm

Ảnh minh họa