Năm nhà tôi khổ nhất là năm 1985 , nợ nần khắp nơi ngày nào họ cũng kéo đến đòi . Má tôi vì trốn nợ nên thường không ở nhà , anh em chúng tôi hái lá làm rau , luộc khoai ăn cho qua cơn đói .
Buổi chiều hôm đó bảy anh em , đang ngồi quây quần bên nồi khoai nghi nghút khói , thì ba tôi về tới . Không thấy Mẹ đâu , đi với ba là một thằng bé đen thui , dơ chưa từng thấy , Nó mặc chiếc áo màu đất sọc ngang , cái quần dài đến gối . Chúng tôi đưa mắt nhìn Nó , Nó cười đưa cái hàm răng trắng bóng .
Anh hai tôi hỏi :
Con ai vậy ba ?
ba tôi nói :
Con nuôi của Mẹ mầy .
Chúng tôi nhìn nhau không hiểu chuyện gì , vì ở nhà đang đói .
Ba tôi nói:
Tao chở Nó đi xe đạp về trước , Mẹ mầy đón xe buýt về sao
.
Lúc đó cũng là lúc Mẹ tôi về đến , Mẹ tôi cười và nói với chúng tôi .
Tụi con có nhà , Nó nằm ở ngoài đường tội lắm , cho Nó về đây ở rồi tính .
Không nói gì thêm , Mẹ tôi nấu nồi nước lớn , Ba tôi thì quậy một thau xà bông tắm cho Nó . Ba tôi phải tắm mấy lần , nước da của Nó mới hiện ra , thì ra Nó lai đen nhưng không biết Miên hay Mỹ . Cả xóm nghe tin kéo đến rần rần , tiếng xì xào của mấy bà chủ nợ .
Đã phá sản đói rồi còn bày đặc nuôi con nuôi .
Mẹ tôi chỉ im lặng không nói gì , vì họ nói đúng chứ không sai . Thời đó đâu có đi Mỹ diện con lai , nên cả xóm thấy lạ . Cả bảy anh em của tôi cũng như họ , đều muốn biết Mẹ tôi nghĩ gì mà đem Nó về ..!! Đêm đó là một đêm cả nhà tôi thức trắng để ngồi nghe chuyện của Nó .
Mẹ tôi kể , đã gặp Nó nằm ở mái hiên nhà người ta , Nó cứ nhìn Mẹ tôi hoài . Mẹ tôi hỏi Nó tại sao lại ở đây , Nó kể cho Mẹ tôi nghe về câu chuyện của Nó . Nó bảo , Nó đã lạc Mẹ hồi nhỏ rồi được đưa vô côi nhi viện Gò Vấp , ở đó một thời gian rồi họ chuyển lên côi nhi viện Thủ Đức .
Nó đã ở đó cho đến năm 1985 thì cậu Nó đến tìm gặp , do không đem theo giấy khai sinh nên các sơ không cho về , cậu nói với Nó ( con ở đây cậu đem giấy tờ lên rồi đón ) . Nhớ lời cậu Nó cứ chờ , nhưng chờ hoài không thấy cậu lên .
Một hôm , có một nhóm đồng trang lứa rủ Nó trốn ra ngoài , Nó muốn đi tìm cậu nên đã đã đi theo nhóm bạn trong trại mồ côi . Chúng đi nhờ xe phiêu lưu đến Sài Gòn mà trong túi không có tiền , cơn đói đến bọn chúng đi vào bệnh viện , chúng ăn những đồ cúng .
Nhiều người nhìn thấy , đã đến nhận từng đứa về nuôi , do Nó đen đúa xấu trai nên không ai nhận ( lúc đó chưa có đi diện con lai ) . Nó đã trơ trội một mình bên mái hiên , Nó đã khóc vì những đứa bạn Nó không còn ở đó . Lúc nhìn thấy Mẹ tôi , Nó nhìn với anh mắt như cái kiểu ( hãy nhận nuôi con ) . Nhờ ánh mắt của Nó nên Mẹ tôi mới đem Nó về .
Nó về nhà tôi ở được một tuần , Mẹ tôi thấy Nó ăn khoẻ quá mà nhà tôi thì không có gì cho Nó ăn ,Mẹ tôi về quê gặp ông bà ngoại xin cho Nó về đó ở tạm . Rồi Mẹ tôi nói với nó vào một chiều .
Ngày mai con lên nhà ngoại ở Long An ở , nhà ngoại có gạo nhiều , khi nào Mẹ làm ăn được sẻ đến đón con về .
Nó ngoan ngoãn nghe lời của Mẹ chuẩn bị hành trang đi đến vùng quê xa lạ , nơi đó có người ông ngoại mà Nó chưa gặp lần nào ..
Mẹ tôi lại đi lang thang hết công ty này đến công ty khác , để tìm mua những hàng phế thảy từ giấy . Anh hai tôi bị té gãy tay nhưng nhà không có tiền , tôi đem cái bàn ủi lên chợ Tân Bình bán , còn dư chút đỉnh ba tôi đi thuê xe xích lô để chở khách kiếm tiền.
Một hôm , có người ở xóm trên đến gặp ba Mẹ tôi , họ muốn hợp tác làm ăn , họ bỏ vốn nhà tôi bỏ công ( gia đình tôi vốn làm nghề đóng bao bì giấy tái chế , có tiếng một thời ) Ba Mẹ tôi đồng ý . Thế là kể từ hôm đó , tôi đi theo ba đi đến nhà họ làm , nhờ vậy kinh tế cũng tạm ổn có ăn nhờ tiền lời từ đó .
Một thời gian sau , khi người làm chung họ biết nghề rồi thì họ có ý định hất Ba tôi ra . Lúc đó cũng đúng lúc Mẹ tôi mua được lô hàng trong công ty tiền lời cũng khá . Mẹ tôi trả bớt nợ , và phục hồi lại việc kinh doanh đó là năm 1987 .
Có điều kiện rồi , Mẹ tôi mới đi về quê đón Nó , nhưng ngoại không cho đón , vì ngoại cũng thương Nó . Công việc ở dưới quê của Nó là dẫn trâu ra đồng cho ăn cỏ rồi dẫn trâu về .
Mẹ tôi không dám trái ý ông ngoại nên mẹ tôi ra về , nhưng hình ảnh đen đúa của nó dẫn trâu ra đồng , làm Mẹ không ngủ được . Thế là ngày hôm sau Mẹ viết một bức thư cho tôi về quê đưa cho Ngoại , nội dung thư ( Ba Má kính , vì hoàn cảnh con mới gửi nó về quê . Con đem Nó về để nuôi Nó như một đứa con , con không muốn Nó là trẻ chăn trâu , Ba Má cho con đón Nó về ) .
Khi tôi đưa thư cho ngoại , ngoại đọc mà không vui , nhưng cũng chấp nhận cho Nó về . Tôi đã chở Nó trên chiếc xe đạp cà tàng , chiếc xe mà ngày nào Ba tôi chở Nó về nhà , giờ cũng chiếc xe đó được tôi chở Nó , ở quê lên Sài Gòn vào một buổi chiều mưa lất phất .
Mẹ tôi đến trình báo với địa phương xin xác nhận nuôi nó , không làm giấy khai sinh được vì nó đã lớn nên cần phải có nguồn gốc . Không có giấy khai sinh , nên Mẹ tôi cho nó học bổ túc ban đêm .
Năm 1990 phong trào con lai được đi Mỹ định cư , nhiều người đã đến gạ mua nó với giá năm cây vàng . Mẹ tôi nói với họ , nếu nó muốn đi thì mẹ tôi đăng ký cho nó đi , chứ bán nó lấy tiền thì không bán .
Không thuyết phục được Mẹ tôi , họ chuyển sang dụ nó làm hồ sơ đi với một gia đình khác . Cái tính nó thật thà , không biết nói dối , khi đi phỏng vấn nó nói ra hết sự thật . Ông Mỹ đưa cho Nó một lá thư , kêu Nó đưa cho Mẹ tôi .
Trong thư , họ mời Gia đình tôi đến để giải quyết cho đi định cư . Mẹ tôi cũng đi đến đó theo lời mời , nhưng Mẹ tôi đã từ chối không đi . Họ chấp nhận cho Nó đi một mình , với bộ hồ sơ giã có cái tên Nguyễn Anh Hoàng .
Vì tính nhân đạo , người phỏng vấn hỏi Nó , có muốn đổi tên Võ Tấn Khiêm theo Mẹ tôi đặt không , nó đồng ý . Họ cấp cho Nó một tờ giấy , họ yêu cầu phía Việt Nam đổi hộ chiếu cho Nó từ Hoàng chuyển sang Khiêm .
Đồng thời họ cấp cho Nó vé đăng ký chuyến bay , nhưng Nó đã bị kéo dài mà không thể bay được . Họ cứ hẹn hoài , họ không cấp lại hộ chiếu cho Nó , họ cũng không trả hộ chiếu cho Nó . Kéo dài hết mấy năm trời , họ cũng không giải quyết .
Chúng tôi từng đứa lập gia đình , Ba Má tôi muốn nghĩ ngơi nên bán nhà , dọn ra vùng ngoại ô sống . Nó có đi hay không cũng được , vì Mẹ tôi luôn xem Nó như con ruột . Nhưng rồi biến cố lại đến.
Đó là vào năm 1995 , đó là một sự kiện lớn với nền văn hoá Việt Nam … lệnh ngưng đốt pháo Như các bạn đều biết , năm 1995 chính phủ đưa ra nghị định rất nghiêm về lệnh cấm đốt pháo . Ở khu Mẹ mới về ở có rất nhiều đất trống , những người bán pháo họ sợ bị phạt nên ném ra đồng rất nhiều .
Có ba bạn trẻ đã nhặt nó và đốt . Những bạn trẻ đó bị bắt để làm gương , và bị xét xử theo án thí điểm . Nó nằm trong số ba bạn trẻ đó , Nó bị kiêu án hai năm với cái tên Võ tấn Khiêm .
Mẹ tôi khóc thương cho cái số của Nó , long đong , lận đận . Mẹ tôi không còn kinh doanh như trước , Mẹ sống vào tiền của các con cho , nên việc mỗi tháng đi thăm nuôi rất khó . Mẹ tôi sống rất hà tiện , ráng để dành tiền , mua đồ ăn nấu đem lên thăm Nó .
Chúng tôi đều có gia đình , cuộc sống cũng khó khăn , nên chỉ phụ thêm chút đỉnh . Thế là con đường đi định cư của Nó khép lại , Nó trở thành người tù không có giấy tuỳ thân . Năm 1998 Nó được ra tù về lại gia đình , cũng là lúc khép lại chương trình đi Mỹ diện con lai .
Muốn nhập hộ khẩu cho Nó để làm CMND thì phải có nguồn gốc , năm 2000 tôi chở Nó đi về lại côi nhi viện Thủ Đức . Tôi tìm gặp Sơ ở đó , để xin cắt hộ khẩu làm cái chuyển hộ khẩu cho Nó , ( hồi trước ở trong Côi Nhi Viện nó cũng tên Khiêm) .
Bà Sơ nói với tôi , họ đã làm danh sách của Nó theo một trăm đứa trẻ lai qua Mỹ , Nó trốn ra ngoài nên cái tên trong hộ khẩu không còn , bà cắt khẩu theo danh sách còn lại ở đó , cầm trên tay cái tên mới của Nó Nguyễn Văn Long , tôi chỉ biết lắc đầu .
Một cái tên Hoàng là tên Nó đc đi Mỹ , tên khiêm là Mẹ tôi đặt cho Nó , tên Long là bà sơ mới cho Nó . Nó mang ba cái tên , nhưng không có một cái tên nào là tên của Nó , thôi thì kệ vậy , làm được cái hộ khẩu cho Nó là mừng rồi .
Nó có cô người yêu ở dưới quê , nhà họ yêu cầu cưới . Mẹ tôi sắm sửa nữ trang cưới vợ cho Nó , không biết thế nào , hai đứa chỉ sống chung chưa được mười ngày , đường ai nấy đi . Thế là Nó lại một mình …
Nó đi làm xa lâu lâu mới về thăm nhà . Ba tôi Mất vào năm 2016 đến năm 2019 Mẹ tôi cũng qua đời . Năm 2020 tôi vô tình biết được một thông tin , Nhiều nhóm con Lai trước năm 1975 , họ đang cho thử ADN để tìm cha cho những đứa như Nó , và cơ hội đến Mỹ nhiều hy vọng , tôi không rành về mạng xã hội , nhưng cũng cố tìm hiểu.
Một ngày tốt trời tôi đã có số của chị trưởng nhóm . Chị ấy tên Kiều , tôi mừng như muốn khóc , nhắn tin cho chị ấy chờ hết mấy ngày , cuối cùng tôi cũng nhận được câu trả lời .
Chị cho tôi biết chị Thủy đang ở Việt Nam thử ADN cho các bạn lai , chị gửi cho tôi một cái thông báo của nhóm , ngày giờ để tôi đưa Nó đi đến thử , ngày hôm đó cũng là ngày cuối cùng họ cho làm xét nghiệm ADN ở Sài Gòn .
Tôi nhắn đến công ty của Nó , cho người gọi Nó về gấp vì sợ bỏ lở cơ hội , hai tiếng đồng hồ sau Nó mới về đến , hai chị em chay như bay đến nơi họ cho thử ADN , tôi thở phào nhẹ người , chúng tôi đến vừa kịp lúc .
Thời gian trôi qua vài tháng , tôi nhận được kết quả thử ADN của Nó , Nó là Mỹ thật chứ không phải lai Miên . Họ cho tôi biết họ sẻ tìm cha cho Nó , hãy chờ đợi kết quả .
Tôi nói với Nó , em có ba cái tên đều không phải của em , hy vọng lần này em sẻ mai mắn tìm đc tên thật của em , Nó cười trong hy vong .
Chờ đến hôm nay vẫn chưa có tin tức gì , vì tìm cũng đâu có dể , còn không biết người Ba của Nó có còn không , rồi bà con bên nội của Nó có nhận không ? ( đứa con của chiến tranh mà ) . Thôi thì cứ để Nó chờ đợi , chờ đợi để hy vọng còn hơn là không có gì để chờ .
VÕ HUỲNH ..
