Ông và cháu 10

Phạm Thị Xuân
CHƯƠNG 10
Thanh An vào đại học hầu như chẳng tốn kém gì. Đó là vào những năm 80 của thế kỷ trước, đang trong thời kỳ bao cấp, chỉ cần thi đậu đại học là đã được nhà nước lo từ A đến Z. Đương nhiên không phải đầy đủ, nhưng cũng đủ những nhu cầu cơ bản để những sinh viên nghèo như Thanh An có thể yên tâm học tập. Nhớ những ngày còn bé, khi còn đang học tiểu học, có nhiều tháng không đóng kịp học phí, Thanh An và mấy đứa bạn nghèo trong lớp bị cô giáo đuổi về. Những lần như vậy, Thanh An chỉ biết khóc, nhưng cô giáo không chút động lòng, không cho Thanh An vào lớp. Bà Quý thấy cháu về nhà giữa chừng như vậy, bà đã biết nguyên nhân vì sao rồi.

Bà cố an ủi cháu rồi cố xoay chạy các nơi quen, để có tiền học phí sớm nhất cho cháu, cái dáng tất bật của bà, Thanh An không bao giờ quên. Lên trung học, Thanh An đậu vào trường công nên thôi không còn cảm giác sợ hãï mỗi cuối tháng vì không đủ tiền đóng học phí nữa. Bây giờ, lên đại học, đã khỏi phải đóng học phí rồi mà hàng tháng, Thanh An còn được lãnh học bổng đầy đủ. Thanh An đưa cho bà Quý, nhưng bà nhất quyết không lấy. Ông bà Quý nghĩ cháu đã lớn, cũng cần có cái để mà tiêu vặt. Với lại, Thanh An cũng còn được mua gạo và các nhu yếu phẩm khác tại trường bằng tem phiếu với giá rẻ hơn giá thị trường rất nhiều. Như vậy là quá đủ rồi, bà Quý không đòi hỏi gì hơn.

Ông Quý thở phào nhẹ nhõm, vậy là ông đã đỡ lo, nếu ông có bề nào đi nữa thì Thanh An vẫn có thể tiếp tục học đến khi ra trường. Còn thằng Thuyên nữa, nó cũng sắp hai mươi rồi, ông phải cưới vợ gấp cho nó thôi. Ông Quý có linh cảm không tốt, ông già rồi, hôm nay còn đi lại được nhưng biết đâu ngày mai bị ngã quỵ thì sao. Ông biết Thuyên đã có bạn gáι nhưng mấy cô gáι đến nhà chơi, đứa nào đứa nấy đều ỏng ẻo như tiểu thư, không phù hợp làm cháu dâu ông. Hôm trước, về quê ăn chạp, ông Quý đã nhắm cho thằng cháu một cô gáι, vừa xinh đẹp, khỏe mạnh lại vừa giỏi giang. Thế là không cần hỏi ý kiến của cháu, ông nhờ ngay người mối mai đến thưa chuyện với nhà kia.

Ba của cô gáι hơi bất ngờ, nhưng khi nghe chàng rể tương lai là người thành phố, lại có nghề nghiệp hẳn hoi thì không từ chối, chỉ yêu cầu cho hai đứa trẻ được gặp mặt rồi sẽ trả lời sau. Thuyên bị ông Quý ép buộc, giận dỗi bỏ cơm mất mấy bữa nhưng rồi cuối cùng nghe lời khuyên của bà nội và cô em họ, bằng lòng đi xem mắt. Ngày chủ nhật nọ, được nghỉ học, Thanh An tháp tùng theo anh Thuyên về quê. Lúc đầu, hai anh em đi cũng chỉ vì tò mò nhưng khi gặp rồi, họ mới hiểu lý do vì sao nội lại chọn Sương, tên cô gáι, làm cháu dâu. Sương có vẻ ngoài xinh đẹp, phúc hậu, cùng tuổi với Thanh An. Ba người nói chuyện rất hợp nhau.

Vừa gặp Sương, Thuyên và Thanh An đã thấy quý mến Sương ngay. Về phía Sương, cô cũng có cảm tình với anh chàng người thành phố hiền lành này. Qua trò chuyện, hai anh em biết Sương là con thứ ba trong một gia đình có sáu anh chị em. Hoàn cảnh cô cũng thật đáng thương. Má cô vừa mất chưa đầy năm vì Ьệпh υпg Ϯhư ʇ⚡︎ử cung. Cô và người chị thứ hai phải thay mẹ chăm sóc ba đứa em còn nhỏ để ba và anh trai còn lo việc đồng áng. Sương mến anh Thuyên, nhưng sợ nếu cô đi lấy chồng, mọi việc lại phải đè nặng lên vai người chị gáι.

Thế nhưng chỉ mấy tháng sau, ông Quý mang lễ vật về hỏi Sương cho cháu trai. Ba Sương hy vọng con gáι sẽ đổi đời khi lấy chồng thành phố nên đồng ý gả ngay. Cuối năm đó, đám cưới của Thuyên và Sương được tổ chức. Ông Quý là người vui nhất, ông nói cười luôn miệng.

Vốn nghĩ nhà chồng cũng thuộc hàng khá giả, nhưng đến khi làm dâu, Sương mới biết nhà ông Quý cũng nghèo, tuy có nhỉnh hơn nhà cô đôi chút nhưng cũng không dư dả. Trước đây, Thuyên cũng đã từng nói gia cảnh nhà anh với cô, nhưng Sương cứ nghĩ anh đùa, hoặc anh muốn thử lòng cô. Năm nào ông Quý về quê chạp giỗ cũng rất rầm rộ, nên người ta cứ nghĩ ông giàu. Sương hơi buồn nhưng cô không thất vọng. Cưới xong, Sương muốn đi làm ngay để phụ với gia đình. Nhưng Sương vốn chỉ quen với việc đồng áng ở quê nên thời gian đầu lên thành phố, cô còn bỡ ngỡ, đành ở nhà làm công việc nội trợ.

Sau đó, nghe lời khuyên của mấy người họ hàng, Sương mạnh dạn đi buôn hàng ở các cửa hàng công nghệ phẩm, mua tem phiếu hoặc hàng hóa của người có tam phiếu rồi mang đi bán lại. Công việc của Sương không lời lãi là mấy. Thuyên tuy là có nghề nghiệp là thợ mộc vì mới ra nghề, chưa có uy tín nên đơn hàng không đều, thu nhập cũng thấp. Bà Quý độ này cứ đau yếu luôn, cứ trở trời là ho sặc sụa, có khi còn ho ra ít ɱ.á.-ύ tươi. Bà đã được Thanh An đưa đi khám và uống tђยốς, nhưng Ьệпh giảm đó rồi lại tái phát.

Bà Quý đành phải ở nhà, không ra phụ các con buôn bán nữa. Vậy là ông Quý phải gánh tгêภ vai trách nhiệm của cả gia đình. Cũng may là độ này hai người con rể của ông làm ăn khấm khá hơn trước, dù họ chưa trả nợ cũ cho ông nhưng không đến vay thêm. Với lại, anh Hà cũng đã dành dụm được tiền mua được căn nhà tranh nhỏ cuối xóm do một người di cư vào nam bán rẻ, tháng trước vợ chồng con cái đã đưa nhau đến đấy ở. Nghe nói, anh Hà có vay tiền của má anh một ít, hẹn năm sau sẽ trả. Ông Quý cũng thấy yên lòng.

Ông Quý chỉ hơi buồn vì dạo này Thanh An ít quấn quýt lấy ông như trước. Ông Quý nhận ra cháu mình đã lớn, với lại có lẽ việc học quá bận rộn khiến con bé không có thời gian dành cho ông. Đi học thì thôi, về đến nhà lúc nào cũng thấy Thanh An ôm quyển sách hoặc quyển vở trong tay, đến lúc đi ngủ cũng chưa rời. Mà con bé cũng thật là, ngành gì không chọn lại chọn ngành y, học đến sáu, bảy năm, ra trường cũng đã hai mươi bốn tuổi rồi.

Con gáι học cao, lại lớn tuổi thế, làm sao lấy được chồng, suy nghĩ đó cứ canh cάпh trong lòng ông Quý. Con ông Quý, cháu ông Quý, dù là trai hay gáι, đứa nào cũng lập gia đình khi chưa đến tuổi hai mươi, chỉ con bé này là ngoại lệ.

Tối nay, ông Quý về muộn. Ông Quý buồn bã nghĩ đến việc phải ngồi ăn cơm một mình. Mỗi ngày, ông đi từ khi trời tờ mờ sáng, đến tối mịt mới về nhà, chẳng mấy khi ông được ăn cơm với cả nhà. Ông giở nắp l*иg bàn lên, cơm hôm nay có canh cá thệ nấu với thơm, ϮhịϮ heo luộc với dưa giá, toàn những món Thanh An thích ăn. Nhưng ông Quý không muốn ăn. Ông Quý đưa tay định đậy lại cái l*иg bàn thì Thanh An đã sà xuống bên ông:
-Sao nội chưa ăn mà đậy lại vậy hả nội. Để cháu xới cơm cho nội, nha nội!

Không đợi ông Quý trả lời, Thanh An lại giở l*иg bàn ra, mỉm cười:
-Nội mới về phải không nội? Sao bữa nay nội về muộn vậy nội?
Ông Quý dỗi:
-Biết quan tâm đến nội từ bao giờ vậy?
Thanh An ngạc nhiên nhìn ông:
-Nội ơi, nội giận cháu đấy à?
Ông Quý quay mặt đi:
-Việc gì nội phải giận cho mệt ҳάc?
Thanh An trao chén cơm cho ông rồi ngồi đối diện với ông. Ông hỏi:
-Cháu học vất vả lắm à?

Thanh An lắc đầu:
-Dạ không, cháu học cũng bình thường thôi, có vất vả gì đâu nội. Chỉ có điều là cháu phải đi cả ngày, có khi còn phải đi trực đêm để học theo các anh chị nên không phụ giúp việc nhà được gì được đó nội.
Ông Quý chăm chú nhìn cô cháu gáι:
-Nội thấy dạo này cháu gầy đi đó!
Thanh An đứng dậy, xoay tròn một ʋòпg:
-Cháu có gầy đâu ông, cháu lên được một kí lô đó!
Ông Quý nhướng mày:
-Sao lúc này cháu hay về khuya thế?

Thanh An trêu ông Quý:
-Cháu đi hẹn hò!
Ông Quý cười thật hiền:
-Lớn rồi thì cũng nên hẹn hò, thời chúng mày khác thời nội lúc trước, nội không hẹn hò chi cả. Phải lòng nhau thì tếu tán vài câu, rồi cha mẹ lựa chọn hôn sự cho, may nhờ rủi chịu. Như nội với bà mày, hay ba mày với má mà, có yêu đương gì đâu rồi cũng thành chồng thành vợ.
Rồi không biết nghĩ gì, ông Quý nói tiếp:
-Nhưng nếu cháu có hẹn hò với ai thì đưa về nhà mình mà hẹn, nội không muốn cháu la cà ngoài đường đâu. Con gáι thì phải biết giữ gìn, nghe không?

Thanh An cười khúc khích:
-Sao nội nghiêm túc vậy hả nội? Đã hẹn mà hẹn trong nhà thì… sao mà được hả nội?
Nét mặt ông Quý trở nên nghiêm nghị:
-Cháu cứ phải nhớ lời nội, chứ để nhỡ ra lại ân hận cả đời!

Thanh An thôi không cười nữa:
-Cháu đùa với nội đấy, chứ cháu có hẹn hò gì đâu. Không phải hôm trước nội nói với bà là cháu khó lấy được chồng à?
-Mẹ cha bây, nội chỉ nói đùa thôi, chứ cháu nội học giỏi thế sao không lấy được chồng?
-Cũng là nội nói đó nhé!
Ngừng một chút, Thanh An cười:
-Thôi, cháu nói thật đây, mấy hôm nay, cháu đi học thư viện nên về khuya đó nội, chứ cháu có hẹn hò gì đâu!

Ông Quý nhìn Thanh An:
-Sao cháu không học ở nhà , bộ có đứa nào làm phiền cháu à?
Thanh An giải thích:
-Dạ không, cháu cũng muốn học ở nhà nhưng ở nhà không đủ sách, cháu tới thư viện sách nhiều lắm, cả núi sách ông ạ. Với lại ở đó có bạn, có các anh chị, điều gì không hiểu thì cũng tiện trao đổi.
Ông Quý gật gù:
-Vậy thì được. Cố học vài năm nữa ra trường đi làm, kiếm cho nội đứa cháu rể đàng hoàng.

Thanh An lắc đầu:
-Cháu sẽ không lấy chồng đâu. Cháu sẽ ở bên nội suốt đời!
Ông cười buồn:
-Nội còn sống bao lâu mà đòi ở với nội suốt đời? Cháu phải có người bên cạnh chứ?
Thanh An nhìn ông Quý:
-Nội ơi, nội đừng lo. Vài năm nữa, cháu sẽ là bác sỹ, cháu sẽ chữa Ьệпh cho nội, nội sẽ sống thật lâu với cháu.
Ông Quý xoa đầu cô cháu như cô hãy còn bé lắm:
-Nội không cần sống lâu, nội chỉ muốn mày với thằng Thuyên sung sướиɠ là nội đã thấy mãn nguyện rồi.

(Còn tiếp)
PTX